Belasting blog

Voor de belastingplichtigen die meelopen in de massaal bezwaarprocedure komt er op korte termijn rechtsherstel voor zover zij te veel box 3 belasting betaald hebben. Hierna zal ik nader ingaan op hoe dat rechtsherstel voor de jaren vanaf 2017 eruit komt te zien. De grote vraag die nog niet beantwoord is, is krijgen alle belastingplichtigen rechtsherstel dus ook de belastingplichtigen die niet meelopen in de massaal bezwaarprocedure van de jaren 2017 tot en met 2020? De Staatssecretaris schuift de beslissing daarover naar een later moment dit jaar. Ik zal verderop betogen waarom het verzoek om ambtshalve vermindering vooruitlopend op de beslissing van de Staatssecretaris vast gedaan moet worden.

Hoe ziet het rechtsherstel voor box 3 eruit

De Staatssecretaris van Financiën heeft in een brief van 28 april 2022 de Tweede Kamer geïnformeerd hoe het rechtsherstel voor de deelnemers aan de massaal bezwaarprocedure eruit komt te zien. Zij krijgen een vermindering van de box 3 belasting op basis van de zogenaamde forfaitaire spaarvariant. Hierbij wordt gewerkt met drie forfaits: voor spaargeld, schulden en overige bezittingen. Het forfait op spaargeld is gebaseerd op basis van de gemiddelde rente over spaargeld in het belastingjaar, de gemiddelde rente voor hypotheekschulden in het belastingjaar voor het forfait op schulden. Het forfait voor beleggingen is gebaseerd op het forfait dat de afgelopen jaren gold voor rendementsklasse II van box 3.

Vervolgens worden die forfaits toegepast op de werkelijke vermogensmix van de belastingplichtigen. Er hoeft geen actie ondernomen te worden om het rechtsherstel te ontvangen. Uiterlijk op 4 augustus 2022 ontvangen de deelnemers de belastingvermindering waar zij recht op hebben.

Voor de jaren 2023 en 2024 zal de hiervoor genoemde forfaitaire variant ook gaan gelden. Dat betekent dat op basis van die systematiek bepaald zal worden hoeveel inkomstenbelasting er over box 3 verschuldigd is.

De uitkomst van voorgaande zal waarschijnlijk betekenen dat belastingplichtigen compensatie krijgen voor zover er inkomstenbelasting is betaald over spaargeld en dat (aandelen- en/of onroerend)beleggers niet gecompenseerd zullen worden of zeer beperkt gecompenseerd zullen worden. De vraag is of dat terecht is. Belastingplichtigen die het niet eens zijn met de uitkomst zullen in beroep moeten gaan bij de belastingrechter.

De voorlopige aanslagen 2021 worden nog opgelegd conform de oude systematiek. De definitieve aanslagen worden opgelegd conform de systematiek die hierboven is beschreven.

Waarom een verzoek tot ambtshalve vermindering belangrijk is als u geen bezwaar hebt aangetekend?

Pas in de tweede helft van het jaar zal een beslissing genomen worden of belastingplichtigen die geen bezwaar hebben gemaakt ook recht hebben op een tegemoetkoming voor de te veel geheven box 3 belasting. Die beslissing wil de staatssecretaris af laten hangen van een uitspraak van de Hoge Raad over de box 3 heffing die in de loop van 2022 verwacht wordt.

Ik verwacht dat belastingplichtigen die niet meelopen in de massaal bezwaarprocedure, maar wel kunnen inschatten dat zij recht hebben op een teruggave van teveel betaalde box 3 belasting zo spoedig mogelijk moeten verzoeken om ambtshalve vermindering van de opgelegde aanslagen inkomstenbelasting vanaf de jaren 2017 en verder. De massaal bezwaarprocedure is eerder in het leven geroepen om te voorkomen dat de Belastingdienst bedolven zou worden onder bezwaarschriften die allemaal over de houdbaarheid van de box 3 heffing gaan. Als er veel verzoeken om ambtshalve vermindering binnen komen bij de Belastingdienst zal de Tweede Kamer daar wat mee moeten doen. Dan kan besloten worden dat ook niet bezwaarmakers dezelfde tegemoetkoming ontvangen waar de deelnemers in de massaal bezwaarprocedure recht op hebben. Als de belastingplichtigen niets van zich laten horen, bestaat het risico dat de regering en/of de Tweede Kamer zal denken dat de belastingplichtigen die niet meelopen geen behoefte hebben aan rechtsherstel.

Een tweede reden om vast om ambtshalve vermindering te verzoeken is dat ik verwacht dat niemand een tegemoetkoming zal ontvangen, als daarom niet expliciet is gevraagd. Dat betekent dat het verzoek om ambtshalve vermindering uiteindelijk toch gedaan moet worden.

Tot slot ben ik van mening dat ieder verzoek om ambtshalve vermindering gehonoreerd zou moeten worden. Gebeurt dat niet dan is dat naar mijn evident onredelijk. De box 3 heffing is per 1 januari 2017 aangepast, waarbij het uitgangspunt werd ingevoerd dat naarmate het vermogen omvangrijker is, het fictieve rendement ook hoger wordt. Daarmee kan het verschil tussen het fictieve rendement en het daadwerkelijk behaalde rendement alleen maar groter geworden zijn.

Kortom door een verzoek om ambtshalve vermindering te doen laat u aan de regering en de Tweede Kamer weten dat u ook graag voor rechtsherstel in aanmerking wenst te komen. Dat zou een aansporing moeten zijn om snel een beslissing te nemen om alle belastingplichtigen tegemoet te komen.

Verzoekschrift om ambtshalve vermindering treft u hier aan.

Wilt u meer weten over voorgaande dan wel wanneer u wilt verzoeken om vermindering van belastingaanslagen, dan helpen wij u graag. Daarvoor kunt u contact opnemen met mr. Ewoud de Ruiter - fiscalist op 030 - 687 0 383 of mailen naar info(ad)3rrrbelastingadviseurs.nl

De Belastingdienst heeft op 4 februari 2022 uitspraak op bezwaar gedaan inzake de massaal bezwaarprocedure over de jaren 2017 tot en met 2020. In hoeverre waren de Belastingdienst en het Ministerie van Financiën voorbereid op de mogelijkheid dat de Hoge Raad zou besluiten dat de box 3 heffing daadwerkelijk verminderd moet worden? In een interne analyse van de Belastingdienst van begin december worden verschillende scenario’s in kaart gebracht. Duidelijk wordt wel dat de geschatte doorlooptijd van de afwikkeling van de bezwaarschriften lang zal zijn (250 dagen wordt genoemd). Dat betekent een aanzienlijk beslag op de organisatie als alle aanslagen individueel beoordeeld en verminderd moeten worden. Als de ervaringen met de afwikkeling van de toeslagenaffaire in ogenschouw worden genomen, verwacht ik niet dat er op korte termijn duidelijkheid zal komen wat de uitspraak van de Hoge Raad voor de individuele belastingplichtige betekent.

Op dit moment is de Belastingdienst in overleg met het Ministerie van Financiën op welke wijze ze:

1. zo efficiënt mogelijk te werk kunnen gaan om rechtsherstel te bieden, en
2. zal vastgesteld moeten worden hoe het individuele rechtsherstel eruit komt te zien.

Dat laatste zal vermoedelijk de nodige hoofdbrekens opleveren als het gaat om belastingplichtigen die een andere vermogensmix hebben dan die in de procedure bij de Hoge Raad. Die belastingplichtige had met name liquiditeiten in box 3.

Op de website van de Belastingdienst staat een uitleg met ook de stand van zaken. De Belastingdienst heeft het volgende bekend gemaakt:

• De uitspraak op het bezwaarschrift vermeld nog niet hoe de uitspraak op het bezwaarschrift eruit komt te zien voor de individuele deelnemers aan de massaal bezwaarprocedure. Voor 1 mei aanstaande zal de Belastingdienst in overleg met het Ministerie van Financiën een beslissing bekend maken bij de Voorjaarsnotabesluitvorming over hoe het rechtsherstel eruit komt te zien.
• Voor belastingplichtigen die geen bezwaar hebben aangetekend, zal ook voor 1 mei a.s. bekend worden of ook zij een vermindering tegemoet kunnen zien van de jaren waarvan de aanslag al definitief is.
• De Belastingdienst heeft aangekondigd dat zij geen definitieve aanslagen meer oplegt, als er sprake is van box 3 vermogen. Dat gebeurt alleen nog als termijnen verlopen of als het in het belang van de belastingplichtige is.
• De voorlopige aanslagen 2022 worden/zijn nog opgelegd zonder rekening te houden met de uitspraak van de Hoge Raad. De definitieve aanslag zal opgelegd worden in lijn met de uitspraak van de Hoge Raad.

Hoe nu verder?

Voor zover het niet tot liquiditeitsproblemen leidt, kan overwogen worden om de voorlopige aanslag 2022 te betalen en af te wachten hoe de compensatie eruit komt te zien. De uitspraak van de Hoge Raad ziet op een belastingplichtige met vooral banktegoeden waarop een zeer laag rendement is gemaakt door de lage rente. Op dit moment is nog niet duidelijk of belastingplichtigen die een andere vermogensmix hebben ook in aanmerking komen voor compensatie en op welke wijze die compensatie bepaald wordt. Daarom is voorzichtigheid geboden om aanslagen te laten verminderen, als later blijkt dat toch inkomstenbelasting verschuldigd is, kan er 4% belastingrente verschuldigd zijn.

Als het Ministerie van Financiën het op enige wijze eenvoudig wil oplossen voor zover dat mogelijk is, kan ervoor gekozen worden belastingplichtigen alleen een belastingkorting te geven voor zover zij op 1 januari van een jaar over liquide middelen/deposito’s beschikken. De Belastingdienst beschikt over die informatie en kan op basis daarvan voor dat deel van het vermogen de compensatie bepalen. Als per belastingplichtige naar de gehele vermogensmix gekeken gaat worden in combinatie met het behaalde rendement op de vermogensmix als geheel, zal dat de Belastingdienst doen vastlopen zo verwacht ik.

Belastingrente is een aandachtspunt als later definitieve aanslagen worden opgelegd

Voor zover de Belastingdienst geen voorlopige/definitieve aanslagen oplegt, vormt het berekenen van belastingrente achteraf een aandachtspunt. De Belastingdienst heeft niet bekend gemaakt dat er afgezien wordt van het berekenen van belastingrente, dan wel dat die gematigd wordt. Om te voorkomen dat u achteraf toch belastingrente moet betalen, kan ervoor gekozen worden om een voorlopige aanslag op te laten leggen.

De Belastingdienst berekent rente over de periode startend vanaf 6 maanden na afloop van het kalenderjaar. Na een periode van 19 weken na ontvangst van de belastingaangifte mag de Belastingdienst geen rente meer berekenen. Na het verzoek om het opleggen van een navorderingsaanslag mag nadat 12 weken verstreken zijn geen rente meer berekend worden. Bij het verzoek om aan voorlopige aanslag geldt een periode van 14 weken. Als een verzoek om een voorlopige aanslag of de aangifte inkomstenbelasting gedaan is voor 1 mei volgend op het belastingjaar, mag de Belastingdienst geen rente berekenen bij het opleggen van de aanslag inkomstenbelasting. Voor de aangiften inkomstenbelasting 2021 denk ik dat het indienen van de aangifte inkomstenbelasting  voor 1 mei 2022 de voorkeur verdient, dan zal de Belastingdienst geen rente kunnen berekenen als de voorlopige of definitieve aanslag niet op korte termijn wordt opgelegd.

Van het berekenen van rente wordt niet afgezien als de Belastingdienst afwijkt van de aangifte bij het opleggen van de aanslag. In deze situatie ga ik er wel vanuit als de Belastingdienst later een van de aangifte afwijkende aanslag oplegt, er niet alsnog belastingrente wordt berekend, als de afwijking betrekking heeft op een aanpassing van de box 3-heffing.

Belastingplichtigen die geen bezwaar hebben aangetekend moeten ook gecompenseerd worden

Afgewacht moet worden welke beslissing genomen wordt voor belastingplichtigen die geen bezwaar hebben aangetekend. Ik ben van mening dat er voor hen ook een tegemoetkoming moet komen gelijk aan die voor de deelnemers aan de massaal bezwaarprocedure. Dit om rechtsongelijkheid tussen de verschillende belastingplichtigen te voorkomen die zich in dezelfde positie bevinden. Ook zijn er juridische argumenten om ook de belastingplichtigen die geen bezwaar hebben aangetekend te compenseren. Daarvoor kan het van belang zijn om ambtshalve aanpassing van de aangifte inkomstenbelasting te verzoeken voor de jaren 2018 tot en met 2020.

Aanslagen opgelegd op 24 december 2021 en daaropvolgend

Aanslagen die zijn opgelegd op 24 december 2021 en in de periode daarna vormen voor mij nog een aparte categorie. Ook als de bezwaartermijn al verlopen is, ben ik van mening dat deze aanslagen ook ambtshalve aangepast moeten worden in het geval de belastingplichtigen niet hebben meegedaan aan de massaal bezwaarprocedure. Dit omdat deze aanslagen gepubliceerd zijn op de dag van of na het publiceren van de gerechtelijke uitspraak.

Conclusie

Als u meeloopt in de massaal bezwaarprocedure moet afgewacht worden wat het Ministerie van Financiën gaat besluiten over de tegemoetkoming. Voor belastingplichtigen die niet meelopen in de massaal bezwaarprocedure volgt voor 1 mei een besluit. Daarop vooruitlopend kan besloten worden om toch vast een verzoek tot ambtshalve vermindering te doen. Naar mijn mening is dat om twee redenen verstandig om te doen:

1. U neemt zelf actie door het verzoek om ambtshalve vermindering te doen, waardoor u de Belastingdienst dwingt om in uw specifieke situatie te oordelen of aan het verzoek tegemoet wordt gekomen.
2. Als de Belastingdienst veel van die verzoeken binnenkrijgt, kan dat het Ministerie van Financiën doen besluiten om ook de belastingplichtigen die geen bezwaar hebben aangetekend tegemoet te komen.

Verzoekschrift om ambtshalve vermindering treft u hier aan.

Wilt u meer weten over voorgaande dan wel wanneer u wilt verzoeken om vermindering van belastingaanslagen, dan helpen wij u graag. Daarvoor kunt u contact opnemen met mr. Ewoud de Ruiter - fiscalist op 030 - 687 0 383 of mailen naar info(ad)3rrrbelastingadviseurs.nl